Рәхмәтләр  һәм киңәшләр.

 

   2016 елның январь аенда ике яшь авылдаш белән  бәхилләшергә

туры килде инде. Бүген авылдан кайттым .Центральный юллар чиста, тыгырыклар  может быть бераз хуже, потому что  кар яугалый тора. 

  Авылдашлар әйтүе буенча, кайсы авылдашлар үзләренең  техникалары (гусеничный трактор яисә белорусь)  белән  юлларны чистарта торалар. Уйлавым буенча, бу инде авыл башлыгы Мухаммедиаров  Ильдар  тырышлыгы белән эшләнә торган эшләр диеп.

 

Юллар арчучылардан: 

Динмухамметов Рушан( Фатех улы), 

Халилуллин Мясум абый (комел)

Алиакберов  Шахмәт

 һәм М.Ильдар үзенең  личный “белорусь” техникасын  да тәкъдим итә.

 

Бу ике мәетне күмгән очракта, каберне актив казучылардан (ляхет казучылардан):

 

1. Сафиуллин Руслан(омон)

2. (Курамшин) Рамиль (чалтай)

3. Аляутдинов Марат( югары оч)

4. Хусяинов Шамиль( Нәим)

5.  Жиганшин Мансур (аеш)

6. Невретдинов Зяки (зачем)

7. Фейсханов Мясум (болгар).

 

  Күбесенчә, шул авылдашлар туңган җирне ватканда ломнар белән эш иттеләр (долбили). Аларга бу эшләр  беренче тапкыр түгел бит. Честно говоря, аларның өсләренә(хезмәтләренә) багып, аларны җәлләп, мин  бераз растроился.

 

  Шул ук вакыт, беренчедән, каберлеклар эчендә кеше биле  биеклектә кар яуган инде . Каберлеклар эчендә юллар юк. Безгә туры килде кар ишеп көрәкләр һәм ломнар ташырга кабер янына, ә икенчедән, бар инструментны куллана алмыйбыз. Мин имею ввиду мәчеттәге перфораторны, кайсысы белән  туңган җирне җимерүе җиңелерәк.

Шуннан чыгып:

1. Мәет булган йорттагы кешеләр арасыннан берәү,  азанчыбыз  Абдуллин Мегдят абый белән связать ителеп, Динмухамметов Рушанны попросить итэргэ, чтобы  перфораторны мәчет машинасына куеп, аны  кабер янына кадэр менгерү проблемасын чишэргэ. Ә перфоратор алдан инде бензин-майлар салынган килеш  әзер булырга тиеш. 

 

Перфоратор бар өстеннән, ломнар белән  казуны бетерик иде.

 

2.  Мәет күмгән көнне   кар ишеп йөрергә калмастан, авыл башлыгы Мухаммедиаров  Ильдарны  попросили бы, чтобы ул каберлеклар эчендәге юлларны да күздә тотсын иде. 

Пожалуйста, кышын, каберлекләр  эчендә хоть бер центральный юл булсын иде. 

 

20 январьда 2016 елны Алиакберов Шахмәт гусеничный трактор белән бик матур итеп, ак таш домы яныннан алып "югары оч" ягына табан киң юл сузды каберлеклар эчендэ, шулай ук центральный кабаклардан керә торган   юлны арчыды  һәм шул көнге мәетнең кабер тирәсен арчып куйды. Шундый эшлэрдэн соң  гына,   авылдашлар арасындагы бердәмлек бар икәнлеге сизелә.

Мәет булмаса да бит,  "кабер башына" (мәет башына) укырга йөрүчеләр бар кышын. Иначе, алар ничек йөресеннәр кар ишеп?

 

Бу эшләр намаз –ураза сявыпларыннан ким булмас, считайте куп авылдашларны гонаһтан сез саклап каласыз. Иначе, нинди сүз әйтелми-сүләнми, иногда гонаһлы булып нахаклы сүзләр дә әйтелә. 

Шахмэт каберләр эчендә трактор  белән  очка кадәр юл сызалмады. Нәк, кем аеп?

Эйтеп бирәм:

1.  Аеп мулла, азанчы, мәчеткә йөри торган карт аксакаллар һәм үзебез. Кем күпме гаепле – үзегез санап чыгарыгыз. Гаяр абзый бәлкем 100 тапкыры әйткәндер инде шул тарафлый, но вопрос бит барыбер не решен. Главный катем, садака и домой.

  Картлар арасында, шулай ук яшь муллаларыбыз  арасында  бу вопрослар бер дә телгә  алып  сөйләнми.  Һәр мәҗлестә, хоть Мәскәүдә  или авылда, муллалар мусульман кешесе 5 тапкыр көнгә намаз укырга тиеш, ураза тотарга тиеш, сөннәт, садака, Хадж кылырга дигән вопрослары  белән порядком уже утомить итәләр, лучше сөйләсәгез иде   шул мин күтәргән вопросларны,  файдасы булыр   иде.

  Муллабыз һәм мәчет картлары  каберлекларда кар ишеп йөремиләр, ломнар тотып кабер казымыйлар, каберлекларның киләчәге турында җитәслек кайгыртмыйлар. Бәлкем, вафат булгач, Ходайга  каршында җавап биргәндә шул вопросларны да Ходай Тагалә күтәрә торгандыр?  Мин уверен, намаз укып һәм

ураза тотып кына, Җәннәткә кереп булмас. 

 

   Далее  как реплика. Ел буена бер- ике  тапкыр каберлекларга менеп,  мәетне ничек күмү тәртибен дә белмәскә можно. Мәет күмү тәртибе бит, авылда мәет булган көнне  или   җәй буе Пиана ярында балык тотып йөрү генә түгел, яисә авылда мәет булганда  урамда иномаркаңны юып тору түгел, өеңдә евроремонт  белән генә  занимать ителү  түгел. Бераз каберлер, каберлеклар эшләре турында уйларга кирәк.

 

   Вопрос барыгызгада. Бүгенгесе көнне безнең каберлекларда кемнең нәселеннән  (семьясыныкы)  начар формада  каберләре? Мин беләм кем семьясыныкы. 2014 елның август аендагы ураганнан соң озак вакыт үтте инде.Кайберәүләренең  ата-аналарының цардуаннары әлдә дә төзәтелмәгән.

 

   Аннары, киләчәктә бит шулай кабер казырга җитәслек батыр егетләр булып тормас, төрле көн булуы мөмкин. Әгәр инде шул каберлекларга менгергән перфораторны да кыздыра алмасалар, особенно  киләчәк буын, то кышкы көнне үлгән  мәетне үлә намазына кадәр түгел, ә кояш баеганчыга кадәр дә күмеп өлгерәлмәүләре мөмкин.

 

   Корбан һәм ураза бәйрәме көннәрендә безнең мәчеттә, яисә Мәскәүдә кунак- мәҗлесләрдә бәлкем кем булса тарафыннан бу вопрослар тагын да бер кат җентекләп сөйләнсә иде безнең авылдашларга, то файдасы һәм сявабы күп булыр иде. 

  Да, Хасянов Рушанны Мясум улын тагын бер кат яхшы мактаулы сүзләр белән искә алдылар аның җиңел чыназасы өчен. Мавлютов Наил абый эйтүе буенча, әгәр элекке агач чыназасы булса, то кайсылары  чыназаны күтәрергә түгел, ә янына да килмәсләр иде.

 

  Январь аенда булган мәетләрнең рухлары шат булып, Җәннәттә урыннары булсын иде. Амин.

  Ә исән-сау  авылдашлар, особенно молодежь, просто так кына әйтмәсен лучше :

 “ Шубино – самый лучший” или “ Шубино – моя родина ”  и т.п.

 

Шубиноның кырларын, Пиана ярларын, пляжны, болынны гына отдельный  күрергә һәм сөяргә  ярамый. Авылыбыз матур бердәмлек белән, ухоженный каберлеклар белән.

 

                                                               М.Максут.

Обсуждение данных  проблем в  ОДНОКЛАССНИКАХ на  моей странице.

                                                       

                                                  Дявамы булыр.